Varios comparecentes aludiron ao traumático que foron as reparticións. Torcuato Teixeira lembrou a acampada da frota do cerco galego en protesta pola distribución das cotas de cabala en base a criterios históricos SANDRA ALONSO
Quintana avoga por unha revisión completa da Lei de Pesca Sostible
O mesmo presidente da Comisión de Agricultura e Pesca do Congreso díxoo: «Hoxe é o día de Galicia». Porque a maioría dos que compareceron onte para dar a súa opinión sobre a Lei de Pesca Sostible ou representaban á pesca galega, ou eran galegos representando ao sector español no seu conxunto. Como a secretaria xeral de Pesca, Alicia Villauriz, ou o presidente das confrarías de España, Basilio Otero.
Por Galicia falou a súa conselleira, Rosa Quintana, que aclarou que máis que en calidade de mandataria facíao como portavoz da opinión maioritaria da pesca da comunidade, esa que se plasmou nun ditame do Consello Galego de Pesca e que, en definitiva, pide unha revisión completa do texto legal ao que estes días chovéronlle máis criticas que eloxios. Ademais, esa nova redacción ten que saír dun diálogo cos afectados que avance en seguridade xurídica —tacha recorrente— e que dea resposta ás necesidades da frota.
O actual texto non só non dá esa resposta senón que o enreda nunha maraña legal ao derrogar só en parte a Lei de Marítima do 2001, entrar en cuestións que son competencia das comunidades autónomas e, ao mesmo tempo, redactar proxectos de reais decretos, como o de ordenación pesqueira ou a pesca de recreo en augas exteriores.
De que hai que actualizar un texto ao que lle pasaron máis de vinte anos por encima Quintana non ten dúbida. O que cuestionou por boca de Galicia é se é leste o momento oportuno, agora que se está ás portas dunha revisión da política pesqueira común que podería deixar obsoleta a lei nada máis salga publicada no BOE (Boletín Oficial do Estado).
Antimonopolio
En canto á controvertida cuestión sobre se o texto proporciona ou non seguridade xurídica á frota, a opinión de Galicia alíñase cos que ven no texto unha ameaza para os investimentos xa feitos no sector. Interpreta, como a patronal Cepesca, que se abre a porta para modificar reparticións xa realizadas, aínda que admite que se necesitan mecanismos que impidan a acumulación de cotas e o seu uso meramente mercantil e especulativo.
A doutora en Económicas e experta en Economía Pesqueira criticou que o proxecto de lei poña só o foco nunha parte da actividade pesqueira
a secretaria xeral de Pesca, Alicia Villauriz, insistiu no que desde o ministerio vén repetindo unha e outra vez: que é unha lei que contribuirá a que o sector sexa cada vez máis sostible, competitivo e rendible, que dotará de maior seguridade xurídica aos pescadores e que permitirá xerar riqueza e emprego.
Villauriz tratou de desmontar táchalas que ao longo destes días fóronselle colgando ao que é un dos proxectos lexislativos estrela do departamento que dirixe Luís Planas. E non foron poucos. Para empezar, a doutora en Económicas e experta en Economía Pesqueira Carme García Negro, que reprochou que se abordou a pesca como unha mera actividade extractiva e non como «unha actividade económica que produce peixe», ao non incluír a transformación ou a comercialización, que forman parte da pesca.
Ao seu xuízo, o texto pon demasiado foco nunha parte da actividade e carga na parte ambiental da sustentabilidade sen definir sequera que é pesca sostible. «Necesitamos recursos vivos, pero tamén necesitamos pescadores non mortos», dixo.
Torcuato Teixeira, en representación da coruñesa Pescagalicia, arremeteu contra o intento de privatizar unhas cotas que «deben ser para quen as pesca, non para comercializar con elas», liña na que tamén se pronunciou Basilio Otero, presidente das confrarías españolas, que avogou por «que un punto ou unha coma non paralicen o sector pesqueiro».
Varios comparecentes aludiron ao traumático que foron as reparticións. Torcuato Teixeira lembrou a acampada da frota do cerco galego en protesta pola distribución das cotas de cabala en base a criterios históricos SANDRA ALONSO
Quintana avoga por unha revisión completa da Lei de Pesca Sostible
O mesmo presidente da Comisión de Agricultura e Pesca do Congreso díxoo: «Hoxe é o día de Galicia». Porque a maioría dos que compareceron onte para dar a súa opinión sobre a Lei de Pesca Sostible ou representaban á pesca galega, ou eran galegos representando ao sector español no seu conxunto. Como a secretaria xeral de Pesca, Alicia Villauriz, ou o presidente das confrarías de España, Basilio Otero.
Por Galicia falou a súa conselleira, Rosa Quintana, que aclarou que máis que en calidade de mandataria facíao como portavoz da opinión maioritaria da pesca da comunidade, esa que se plasmou nun ditame do Consello Galego de Pesca e que, en definitiva, pide unha revisión completa do texto legal ao que estes días chovéronlle máis criticas que eloxios. Ademais, esa nova redacción ten que saír dun diálogo cos afectados que avance en seguridade xurídica —tacha recorrente— e que dea resposta ás necesidades da frota.
O actual texto non só non dá esa resposta senón que o enreda nunha maraña legal ao derrogar só en parte a Lei de Marítima do 2001, entrar en cuestións que son competencia das comunidades autónomas e, ao mesmo tempo, redactar proxectos de reais decretos, como o de ordenación pesqueira ou a pesca de recreo en augas exteriores.
De que hai que actualizar un texto ao que lle pasaron máis de vinte anos por encima Quintana non ten dúbida. O que cuestionou por boca de Galicia é se é leste o momento oportuno, agora que se está ás portas dunha revisión da política pesqueira común que podería deixar obsoleta a lei nada máis salga publicada no BOE (Boletín Oficial do Estado).
Antimonopolio
En canto á controvertida cuestión sobre se o texto proporciona ou non seguridade xurídica á frota, a opinión de Galicia alíñase cos que ven no texto unha ameaza para os investimentos xa feitos no sector. Interpreta, como a patronal Cepesca, que se abre a porta para modificar reparticións xa realizadas, aínda que admite que se necesitan mecanismos que impidan a acumulación de cotas e o seu uso meramente mercantil e especulativo.
Neste sentido, Quintana propuxo incluír na lei unha limitación da porcentaxe de cotas que pode concentrar unha determinada empresa e que se aborde un estudo para coñecer por que se producen eses excedentes de cota para poder actuar e atallar tanto as situacións monopolísticas como a especulación.
Como outros relatores, a conselleira considerou excesivo esa porcentaxe do 10 % que se reserva o Estado, pois, segundo dixo, supón acaparar 50.000 toneladas ao ano, que veñen sendo, así a ollo, 170 millóns de euros segundo o prezo medio do peixe nas lonxas galegas. Saberao en canto teña ese informe xurídico que a Xunta encargou sobre a consideración dos dereitos de pesca como ben demanial.
Outra crítica galega é que a Lei de Pesca Sostible escora cara á vertente ambiental, «dez veces máis presente que a económica e social» no texto.
Achaca a baixa execución dos fondos aos esixentes requisitos de Bruxelas
Cando o covid puxo difícil as cousas ás mariscadoras do montón, que foron consideradas como o pescadores sector esencial a pesar de que o seu marisco —superados os primeiros días que as distribuidoras se dedicaron á provisión— non era o máis demandado do mercado, a Xunta lanzou un salvavidas en forma de axudas. Era o plan Avantemar, dotado con 77 millóns de euros, co que saír ao rescate daqueles profesionais do sector que se vían obrigados a saír a traballar sen ter garantías de non incorrer en perdas.
Ese montante constituía, a dicir da Xunta, unha rede de seguridade para aqueles colectivos que non podían beneficiarse das axudas do Ministerio de Agricultura e Pesca, que non dubidou en cualificar de «escasas». Deses 77 millóns, algo máis de cinco reserváronse para as profesionais do marisqueo a pé que tiveron que interromper a súa actividade durante a pandemia e non puideron beneficiarse da prestación por cesamento de actividade derivada da declaración do estado de alarma. Con todo, non puido executar nin o 3 % dese fondo, como admitiu onte a directora xeral de DesenvolvementoPesqueiro, Susana Rodríguez, na Comisión de Pesca do Parlamento de Galicia.
Trata de facilitar a participación do sector pesqueiro na investigación e compasar os estudos que se aborden coas necesidades do sector
Coa a súa presidenta, a directora xeral de Desenvolvemento Pesqueiro, Susana Rodríguez, como mestra de cerimonias onte botou a andar a Rede que enreda a científicos e sector pesqueiro galego nun mesmo órgano asesor. O ente pretende aliñar a investigación científica e a experiencia do sector para optimizar a xestión dos recursos e asegurar unha explotación sostible dos mesmos nas súas tres vertentes: ambiental, pero tamén económica e social.
Precisamente, este órgano, que asesorará á Consellería do Mar á hora de tomar decisións, pretende alentar o intercambio de información entre ciencia e experiencia para facilitar a adaptación do sector pesqueiro aos cambios que se producen nas pesqueiras e recursos mariños.
Participación do sector
Entre as funcións desta Rede está a de promover a participación activa do sector en proxectos de investigación, mostraxes, vixilancia e probas tecnolóxicas. Tamén impulsará estudos e accións de seguimento que permitan chegar a unha xestión sostible dos stocks e caladoiros.
A conselleira de Mar, Rosa Quintana, que participou na presentación do organismo na Cidade da Cultura, expuxo que esta iniciativa, pioneira na comunidade, permitirá identificar os intereses da industria do mar para tratar de darlles solución.
Así mesmo, Quintana enxalzou o papel que terá á hora de facilitar máis datos biolóxicos, ambientais e socioeconómicos para defender os intereses de Galicia #ante institucións como as europeas.
A Rede entre o sector pesqueiro e os organismos científicos de Galicia está integrada por membros da Federación Galega de Confrarías e de cada unha das tres provinciais, persoal do Instituto Tecnolóxico para ou Control do Medio Mariño de Galicia (Intecmar), do Centro de Investigacións Mariñas (CIMA), do Instituto Politécnico Marítimo Pesqueiro do Atlántico, das tres universidades galegas (USC, UDC e UVigo); do Consello Superior de Investigacións Científicas (CSIC), do Consello Galego de Pesca, do colectivo de marisqueo a pé, da Federación de Redeiras e dos Grupos de Acción Local do Sector Pesqueiro (GALP).
Cepesca reclama que se deixe de falar de «armadores de salón»
Os empresarios da pesca non lles gusta iso de armadores de salón. Denomínase así a aqueles propietarios de barcos que teñen cotas pero que en lugar de pescalas dedícanse a vendelas a outros que si as capturan sen que así o seu buque teña que saír ao mar. É ofensivo e «insultante» para a gran maioría «daqueles que se levantan ás 6 da mañá porque, aínda que non vaian no barco, teñen que ir á lonxa» e realizar outras tarefas en terra, queixouse Javier Garat, secretario xeral de Cepesca.
Por iso onte, na Comisión de Agricultura e Pesca do Congreso —por onde están a desfilar representantes do sector para dar a súa opinión sobre o proxecto de Lei de Pesca Sostible e Investigación Pesqueira— rogou que non se utilice esa locución pexorativa porque non ten nada que ver coa realidade. «Pode haber algún armador desalmado, pero a gran maioría fai o seu traballo con sacrificio e esforzo», apuntou. E por iso mesmo, porque eses desalmados son fabas contadas, a patronal pesqueira considera que a expropiación, retirada, perda —ou termo que se prefira— de dereitos de pesca cando durante dous anos seguidos non se utilicen e véndanse non debería quedar plasmada nunha lei. Que non se empreguen pode obedecer a moitas razóns: «Que o barco estea roto, que o valor das especies sexa ridículo e non sexa rendible pescalas, que non se atope…», explicou Garat. Con regulalo mediante un real decreto ou unha orde ministerial, máis fácil de modificar, sería suficiente. E o mesmo ocorre co mecanismo de optimización de cotas, ese que trata de equilibrar a falta de cotas duns co exceso que teñen os outros. Chegaría, a xuízo de Garat, con regulalo nunha orde ministerial sen estar negro sobre branco nunha lei.
Son dúas arestas distintas da principal tacha que Cepesca pon á proposta de lei: que adoece de seguridade xurídica. Para garantila é necesario que quede explícito que as reparticións de posibilidades realizados ata a data manteranse tal cal están. «Se iso non se garante, pódolles asegurar que a política pesqueira derrubaríase». A fórmula é fácil, opina. Basta con retirar a apostila da disposición adicional cuarta que alude a novas reparticións e que non fai máis que introducir ruído, confusión e, sobre todo, inseguridade xurídica.
Garat apunta que houbo armadores que investiron na compra de dereitos baseándose nesas reparticións. Adquisicións realizadas nuns casos con fondos propios e outros con préstamos bancarios. Por tanto, alterar esa repartición agora supoñería un prexuízo e podería en risco os investimentos que se avalaron precisamente con eses dereitos.
Reserva do Estado
A reserva de posibilidades de pesca para o Estado ao comezo de cada exercicio pesqueiro é outro dos aspectos que desgustan a Cepesca. E non é a única entidade á que incomoda ese 10 % que se retira do total de cotas para atender outras necesidades. Garat subliñou que o sector non se opón a que o Estado se garde parte das cotas, pero considera esaxerado que acapare o 10 %. Cun 3 % sería suficiente, ao entender da patronal. E que se usen esas cotas para intercambios ou para atender necesidades que poidan xurdir está ben, pero que sirvan para dar entrada a barcos sen historicidade nunha pesqueira é algo que non gusta e que podería abrir un precedente «perigoso».
¿Hai algo de bo no proxecto de lei? Por suposto: «A relevancia que se lle dá á investigación pesqueira, os coeficientes redutores que se aproban para redeiras e outros colectivos, que se regule a pesca recreativa e os recursos xenéticos e que se cre o foro asesor de pesca». Pero todo iso quedará desvirtuado se non se apontoa a seguridade xurídica. Sinónimo de privatización?, deixou caer López Uralde, de Podemos. Sinónimo de xestión «que defende a FAO para evitar a pesca olímpica», resolveu Garat.
Quintana dá hoxe a súa visión sobre a lei
As comparecencias de hoxe no Congreso terán marcado acento galego. Entre as voces que se escoitarán está a da conselleira de Mar, Rosa Quintana, que trasladará a opinión da Xunta sobre o texto legal. Intervirán tamén a economista Carmen García Negro, o xurista Carlos Teijo, o anterior secretario de Pescagalicia, Torcuato Teixeira, e Basilio Otero, este en calidade de presidente das confrarías españolas.
O xoves intervirá a conselleira de Mar, ademais da doutora en Económicas Carmen García Negro, o presidente das confrarías españolas e o anterior secretario xeral de Pescagalicia
Representantes do sector pesqueiro e marisqueiro, economistas, biólogos, sindicalistas, pescadores recreativos, ecoloxistas están a desfilar pola Comisión de Agricultura e Pesca do Congreso para dar a súa opinión sobre o proxecto de Lei de Pesca Sostible e Investigación Pesqueira. A reserva do 10 % das cotas por parte do Estado, o cambio nos criterios de asignación de cotas e a «expropiación» de dereitos pesqueiros non usados son as cuestións máis controvertidas. O groso dos relatorios dos representantes galegos serán mañá.
Entre os intervenientes está a conselleira de Mar, Rosa Quintana, que falará antes da secretaria xeral de Pesca, Alicia Villauriz, e do presidente da Federación Nacional de Confrarías de Pescadores (FNCP), o galego Basilio Otero, programado para o peche das sesións. O xoves, ademais de Quintana e Otero, darán a súa opinión e someteranse ás preguntas dos deputados a doutora en Ciencias Económicas Carmen García Negro, o profesor de Dereito Internacional Público da Universidade de Santiago Carlos Teijo e o ata hai unhas semanas secretario xeral de Pescagalicia, Torcuato Teixeira, agora asesor xurídico da FNCP.
Primeiras comparecencias
As primeiras comparecencias tiveron lugar onte. O representante dos depósitos de Cantabria, César Nantes, e os responsables da Federación de Confrarías catalás de pescadores, Antoni Abad, e da Asociación de Pescadores de Artes Menores do Mediterráneo (MedArtNet), Javier Puído alertaron do problema da substitución xeracional da frota española.
Os criterios históricos perden peso na nova Lei de Pesca Sostible
En maio pasado, o sector pesqueiro recibía en Burela un forte tirón de orellas. E non precisamente do ministro Planas. Tampouco da súa man dereita en Pesca, Alicia Villauriz. Foi o director xeral de Ordenación Pesqueira, Ignacio Gandarias, o que reconviu ás organizacións do sector pesqueiro que reprocharon ao Goberno falta de diálogo e consenso á hora de redactar o texto. «Podedes dicir que non estades de acordo, pero consultados estades», reprobou. E tanto. Por dúas veces estivo a exposición pública a lei. Coa redacción orixinal, primeiro, e coa corrixida coa longa lista de apuntamentos do Consello de Estado, despois.
Tampouco será a actual a súa redacción definitiva. Falta toda a tramitación parlamentaria na que se introducirán emendas. O mesmo PSdeG, por boca do seu secretario xeral, Valentín González Formoso, anunciou no seu día que presentará unha para que os bateeiros non queden cun coeficiente redutor do 0,10 e equipáreselles ao que terán mariscadoras, percebeiros, mergulladores profesionais e, por fin, redeiras.
O texto chega agora ao Congreso e os representantes do sector prepáranse para trasladar en voz alta as súas críticas ao que é un dos proxectos lexislativos estrela do á pesqueira do departamento de Luís Planas. Estas son algunhas das súas principais novidades.
¿quen pode pescar?
Requisitos. A lei clarifica que se necesita para acceder aos recursos pesqueiros. Poderá pescar quen obteña unha licenza (que non será obrigatorio levar a bordo, explicita) e un buque con posibilidades de pesca que inscrito no rexistro da frota e incluído nalgún dos censos. Tamén terá que estar adscrito a un caladoiro. E aínda que os nacionais estes aparecían citados nas normativas pesqueiras, por primeira vez quedan recollidos nunha norma con rango de lei e especifícase que coinciden coas cinco demarcacións mariñas creadas pola lei de protección do medio mariño.
cousas para comer
Fincapé na seguridade alimentaria. Aínda que a primeira redacción xa se destacaba a importancia da pesca como garante da seguridade alimentaria, neste segundo texto a súa función de prover á sociedade «de alimentos de orixe mariña de maneira sostible», igual que a súa capacidade de fixar poboación e vertebrar áreas costeiras está máis remarcado.
pesca sostible…
Equilibro das tres patas. Esa sustentabilidade que dá apelido á lei é un imperativo que vén de Bruxelas e por iso viste todo o texto elaborado en español. Pero se a política común pesqueira (PCP) carga o acento na vertente ambiental dese principio, España modula esa cojera calzándola pola parte socioeconómica ao incorporando ferramentas para conseguir o aproveitamento óptimo dos recursos e, sobre todo, a rendibilidade das empresas. Desde Pesca insisten en que non se trata de rebaixar o nivel ambiental —ao contrario «elévao», din—, pero si equilibrar as tres vertentes da perdurabilidad da pesca.
…e investigación pesqueira
Non só con datos biolóxicos xestiónase a pesca. E aí entra en xogo o segundo apelido da lei. A boa xestión precisa da mellor información científica dispoñible. Pero ata o de agora entendíanse eses datos só no plano biolóxico, recontando número de individuos dunha pesqueira e a súa idade. O texto recolle a necesidade de que eses informes científicos incorporen ademais aspectos socioeconómicos do impacto que os consellos que se dean poidan adoptar. Ademais, a aposta é por un enfoque ecosistémico, que non só teña en conta a mortalidade por pesca, senón outros elementos que tamén inciden nos stocks, como a contaminación, o cambio climático ou outras actividades que comparten medio.
criterios de repartición
A maior selectividade, máis cota. Non vai haber unha revolución nas reparticións xa establecidas, como xarda. Iso queda meridianamente claro na disposición transitoria cuarta: «As reparticións (…) anteriores á entrada en vigor desta lei manterán en todo a súa vixencia». Outra cousa é os que haxa no futuro. E aí, os dereitos históricos, aínda que se atenderán, cederán peso en favor doutros criterios, como poden ser a dependencia de determinada pesqueira, a xeración de emprego e a contribución á economía local e, mesmo, o impacto sobre os recursos. Neste sentido, fontes da Secretaría Xeral de Pesca apuntan que «non hai artes de pesca insostibles», pero si se poden consideran cuestións como as dimensións da malla utilizada para mellorar a asignación de cotas de pesca.
bolsas de cotas
Revisión en xullo para redistribución de cotas. A intención de aproveitar ao máximo as cotas de pesca concedidas a España levou ao Goberno para introducir na lei instrumentos de «adaptación dinámica» segundo o consumo de cotas. Xa viña facendo, pero agora será á altura do mes de xullo de cada ano cando se faga unha fotografía do que se capturou e os posibles sobrantes para «poderá poñer ao dispor dos buques que as requiran, no último cuadrimestre do ano, as posibilidades de pesca que se asignaron a outros buques e que resulten sobrantes para unha especie e un censo, modalidade, buque ou grupo de buques».
transferencias de cotas
Distinción entre temporais e definitivas. Na práctica xa viñan diferenciando, pero só agora recóllense nunha lei. Distínguense entre temporais, que producirán efecto ata a finalización do ano natural ou a campaña anual, e definitivas. Ambas requirirán autorización do ministerio e as de carácter permanente, ademais, un informe da comunidade autónoma do porto basee do buque cedente. Estas variacións reflectiranse na publicación anual do censo correspondente ao ano seguinte a aquel en que se autorice a transmisión.
expropiación
Coto aos «armadores de sofá». É un dos apartados máis polémicos: a expropiación de cotas a aqueles armadores que por espazo de dous anos transfiran o 90 % das súas cotas a terceiros. Pesca entende que ningún barco é rendible se consome só un 10 % do asignado, co que dá por suposto que se está especulando co que é un ben público.
o 10 % para o estado
Ata abril. Outra disposición que levantou bochas é esa reserva do 10 % de todas as cotas que reciba España por parte do Estado. Fuentes de Pesca apuntan que este colchón empregarase en atender os intercambios de cota con terceiros países para corrixir os desatinos da estabilidade relativa (a clave de repartición entre os Vinte e sete), pero tamén para compensar en casos de sobrepesca, facer fronte ao risco de que un buque quede sen caladoiro por falta de acordo con terceiros países, ou permitir a entrada de buques no censo.
Reconto das capturas dos recreativos e taxa para pescar nas reservas mariñas
A creación do Foro Asesor de Pesca —que sentará a sector, Administración, sindicatos, oenegués e demais implicados no sector—, o coeficiente redutor do 0,15 que recoñecerá a penosidad do oficio de redeiras e mergulladores e revisa o que se aplicaba a mariscadoras e percebeiros, así como a regulación da explotación de recursos xenéticos que teñan a consideración de recursos pesqueiros son outras das novidades que introduce a lei. Unha norma que estendeu as súas redes cara á pesca recreativa, dado o auxe e o impulso que cobrou dun tempo para acó. «É necesario coñecer o impacto da pesca recreativa», apuntan desde Pesca.
pesca de recreo
Con cotas e vedas. «Non se lles vai a poñer unha caixa azul, pero si un sistema en coordinación coas comunidades autónomas con competencias neste ámbito que permita dispoñer duns datos homoxéneos para coñecer que está a pasar no sector». Tampouco levarán un diario electrónico de a bordo como tal, pero si terán que comunicar as capturas por medios electrónicos. E, por suposto afectaranlle todas as vedas e medida de protección e xestión ditadas á pesca profesional. Iso si, xamais poderán comercializar as súas capturas.
augas exteriores
Chárter e deportivos. A licenza de pesca recreativa que emita unha comunidade en augas interiores servirá tanto para as propias como para o resto da costa doutras autonomías do mesmo caladoiro e para as exteriores. Para capturar especies que estean suxeitas a plans ou medidas de conservación, os recreativos necesitarán, ademais do permiso ordinario, unha autorización especial do ministerio e terán que enviar electronicamente as súas capturas. Non se libran deste requisito nin os deportivos, que, como os afeccionados que alugan unha embarcación, terán que comunicar as súas capturas e, mesmo, informar cun mes de antelación de que van realizar a actividade.
Ademais, crea un rexistro de pesca de recreo, que recollerá persoas físicas, barcos autorizados e autorizacións especiais. Un censo interconectado coas comunidades autónomas, que poderán acceder para consulta.
reservas mariñas
Pagar por pescar. A lei crea unha taxa por actividades recreativas, sexa pesca ou mergullo nas doce reservas mariñas do Estado.
Confraría Pescadores Cedeira 
Debe estar conectado para enviar un comentario.